Rezerwat „Przełomy pod Książem k. Wałbrzycha" został utworzony rozporządzeniem Nr 21 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 7 grudnia 2000r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody. Rezerwat ma na celu zachowanie przełomowych odcinków rzeki Pełcznicy i strumyka Szczawnik wraz z całą różnorodnością flory i fauny.

Ochroną rezerwatową są objęte drzewostany, w większości bukowe, zachowane w stanie zbliżonym do naturalnego z bogatym zestawem gatunków ściśle chronionych: wawrzynek, bluszcz pospolity, dziewięćsił bezłodygowy, pełnik europejski, storczyki a także wiele gatunków objętych ochroną częściową: kalina koralowa, kruszyna pospolita paprotka zwyczajna. Najcenniejsze pod względem przyrodniczym są skupiska stanowisk cisów, z których aż 29 osiągnęło wymiary pomnikowe, a sześć zostało objętych ochroną indywidualną jako pomniki.

fot. M. Grobelny Dziewięćscił Bezłodygowy

Bardzo bogata reprezentowana jest fauna bezkręgowa, występuje tutaj wiele gatunków  endemicznych. Spośród mięczaków należy  wymienić: bursztynkę wysmukłą – tu odkrytego po raz pierwszy gatunku, pomrowa nakrapianego– osiągającego tu północną granicę zasięgu, ślimaka karpackiego– osiągającego tu zachodnią granicę zasięgu.

Zróżnicowane  środowisko leśne sprzyja zróżnicowaniu fauny owadów. Można tu spotkać: mrówkę rudnicę, pazia królowej, mieniaka tęczowca oraz  wiele innych  gatunków rzadkich i chronionych. Wartościowym elementem faunistycznym jest rzadki płaz – salamandra plamista a z spośród ssaków – nietoperze, których występuje tu aż osiem gatunków.

Teren rezerwatu jest bardzo interesujący pod względem geologicznym oraz krajobrazowym ze względu malownicze przełomy Pełcznicy i Szczawnika a także skałki i gołoborza.